Conpax Solutions

EU-verordening European Deforestation Regulation (EUDR)

De EU-verordening nr. 995/2010, bekend als de European Deforestation Regulation (EUDR), vormt een uitbreiding van de Europese maatregelen tegen ontbossing, als onderdeel van een actieplan dat in 2019 werd geïntroduceerd. Deze verordening vervangt de eerdere EU Timber Regulation (EUTR) die niet effectief genoeg was in de strijd tegen ontbossing en is geïntegreerd in de bredere context van de Europese Green Deal en de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030.

Belangrijkste kenmerken van de EUDR:

• Toepassingsbereik: Naast hout omvat de EUDR nu ook andere landbouwproducten zoals cacao, palmolie, soja, vee, rubber, houtpulp, en papierproducten.
• Due diligence-eisen: Alle bedrijven moeten aantonen dat hun producten afkomstig zijn van legale en duurzame bronnen. Dit omvat gedetailleerde traceerbaarheid tot op de gps-locatie van de herkomst.
• Verplichtingen en sancties: Er gelden strikte due diligence-vereisten, en niet-naleving kan leiden tot economische sancties en reputatieschade.
• Registratie en rapportage: Bedrijven moeten hun handelswaren registreren in een ICT-systeem van de Europese Commissie, waarbij de gps-locatie van producten wordt gebruikt om risico’s te beoordelen.

Implementatie en toezicht:

• Verantwoordelijk is het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit(LNV), die NVWA als bevoegde inspectiedienst heeft aangewezen in samenwerking met de Douane.
• Vanaf 30 december 2024 moeten bedrijven aan de nieuwe eisen voldoen voor producten die na 29 juni 2023 zijn geoogst. Voor kleinere ondernemingen geldt deze verplichting vanaf 30 juni 2025.
• De EUTR blijft van toepassing op hout gekapt vóór 29 juni 2023 tot 2028.

Wat bedrijven moeten doen om te voldoen aan de EUDR:

• Verzamelen van uitgebreide documentatie over de legale herkomst van producten, inclusief gps-coördinaten.
• Jaarlijkse rapportage over de naleving van de zorgplicht.
• Het bewaren van documentatie voor een periode van ten minste vijf jaar.

Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)

CSRD is een Europese richtlijn die alle grote ondernemingen verplicht tot rapportage over hun impact op sociale en milieukwesties, als onderdeel van de Europese Green Deal. Deze wetgeving, die de voorganger Non-Financial Reporting Directive (NFRD) vervangt, beoogt de transparantie van bedrijven te verhogen door duidelijkheid te verschaffen over de risico’s en kansen gerelateerd aan duurzaamheidsprestaties.

CSRD zorgt ervoor dat belanghebbenden, zoals investeerders en consumenten, beter geïnformeerd worden over hoe bedrijven bijdragen aan een duurzamere wereld, wat helpt bij het maken van onderbouwde beslissingen.

Belangrijke kenmerken:

• Rapportagestandaarden: Bedrijven moeten hun duurzaamheidsrapporten opstellen volgens de European Sustainability Reporting Standards (ESRS), die bestaan uit twee algemene (‘cross-cutting’) standaarden en tien specifieke standaarden die de thema’s milieu, sociaal en governance omvatten.
• Toepassingsbereik: Vanaf het boekjaar 2024, met rapportages die in 2025 gepubliceerd worden, zijn grote bedrijven die aan twee van de volgende criteria voldoen onderworpen aan deze rapportageverplichtingen:
  • Meer dan 250 werknemers.
  • Meer dan 50 miljoen euro omzet per jaar.
  • Meer dan 25 miljoen euro op de balans.
• Impact op MKB: Hoewel de directe verplichting voor MKB’s minder strikt is, worden ook zij betrokken doordat grotere bedrijven duurzaamheidsinformatie van hun toeleveranciers vereisen om aan hun eigen rapportageverplichtingen te voldoen.

CSRD wordt gehandhaafd door openbaar accountants en valt onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Financiën en het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

Zie voor meer informatie: European Sustainability Reporting Standards (ESRS).

EU Green Claims Directive

De Richtlijn Green Claims heeft als doel het tegengaan van greenwashing en het ondersteunen van consumenten in het maken van werkelijk duurzamere keuzes bij de aankoop van producten of diensten. Deze richtlijn legt strikte eisen vast voor het onderbouwen, communiceren en verifiëren van milieuclaims om consumenten te voorzien van betrouwbare, vergelijkbare en verifieerbare informatie.

Belangrijke aspecten van de richtlijn:

• Wijzigingen in bestaande wetgeving: De richtlijn wijzigt de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken (UCPD) en de Richtlijn Consumentenrechten (CRD) om een sterker juridisch kader te bieden tegen misleidende milieuclaims.
• Implementatiedeadline: EU-lidstaten moeten deze richtlijn uiterlijk op 27 maart 2026 in hun nationale wetgeving hebben geïmplementeerd.
• Toekomstige uitbreidingen: De richtlijn biedt mogelijkheden voor toekomstige aanpassingen die strengere eisen kunnen stellen aan claims over klimaatimpact, duurzaamheid, herbruikbaarheid, repareerbaarheid, recyclebaarheid, gerecyclede inhoud, gebruik van natuurlijke inhoud met inbegrip van vezels, milieuprestaties, biologische afbreekbaarheid, biodiversiteit en afvalpreventie en afvalvermindering.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor dit dossier, met verwachting dat de Autoriteit Consumenten Markt (ACM) de toezichthouder zal zijn.

Wat betekent dit in de praktijk?

Producenten en importeurs zijn direct verantwoordelijk voor het correct onderbouwen van hun milieu- en duurzaamheidsclaims. Deze richtlijn moedigt bedrijven aan om op een verantwoorde manier hun milieu-impact te rapporteren. Voor meer details kan men terecht op de Greenclaim-website van de Europese Unie.

Digitaal Product Paspoort (DPP)

Het Digitale Product Paspoort (DPP) is een initiatief van de EU als onderdeel van de Green Deal, gericht op het bevorderen van een duurzame, circulaire economie. Het DPP is ontworpen om transparantie te bieden over de herkomst, eigenschappen en milieu-impact van producten.

Kernpunten van het Digitaal Product Paspoort:

• Doel: Het bevorderen van duurzaamheid, traceerbaarheid en verantwoordelijkheid in de productieketen.
• Inhoud: Het DPP bevat informatie over samenstelling, herkomst van grondstoffen, en de herbruikbaarheid van onderdelen aan het einde van hun levenscyclus.
• Verplichting: Vanaf 2027 is het DPP verplicht voor bepaalde productgroepen zoals auto’s, elektronica en textiel, met plannen om dit uit te breiden naar meer productcategorieën zoals verpakkingen.
• Format: Het DPP is een genormaliseerd elektronisch dossier met gedetailleerde informatie over een product gedurende alle stadia van zijn levensduur, inclusief afkomst, samenstelling, gebruiksaanwijzingen, en ecologische effecten.

Voordelen van het Digitaal Product Paspoort:

• Het DPP ondersteunt rapportageverplichtingen onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).
• Het helpt bij de documentatie en traceerbaarheid die vereist is onder de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD).
• Het maakt deel uit van de Life Cyclus Analyse, wat helpt bij het nauwkeuriger in kaart brengen van de milieu-impact van producten.

Verantwoordelijkheid en toezicht:

• Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, samen met het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselzekerheid en Natuur, zijn verantwoordelijk voor het beleid omtrent het DPP.
• De douane fungeert als toezichthouder, waarbij het DPP het mogelijk maakt om automatische controles uit te voeren op de authenticiteit en het bestaan van DPP’s bij ingevoerde producten.

Het DPP speelt een cruciale rol in het streven van de Europese Unie naar een meer circulaire en duurzame economie door bedrijven te verplichten tot volledige transparantie over de milieu-impact van hun producten. Voor meer informatie zie: Verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten.

EU Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR)

De EU Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) is een initiatief van de Europese Commissie, gelanceerd op 30 november 2022, om de hoeveelheid verpakkingsafval te verminderen en de recycleerbaarheid van verpakkingen binnen de EU te verbeteren. Dit maakt deel uit van de Green Deal en het New Circular Economy Action Plan, met als doel een duurzamere en circulaire economie te bevorderen.

Kernpunten van de PPWR:

• Doelstellingen: De verordening streeft ernaar om tegen 2040 15% minder verpakkingsafval te produceren dan in 2018.
• Directe toepasbaarheid: Als een verordening is de PPWR direct van toepassing in alle EU-lidstaten, wat uniformiteit in uitvoering waarborgt.
• Duurzaamheidseisen: De verordening stelt essentiële duurzaamheidseisen aan alle verpakkingen die op de EU-markt worden gebracht, zoals het bevorderen van herbruikbare verpakkingen, het verbieden van schadelijke stoffen in verpakkingen en het verplicht stellen dat alle verpakkingen tegen 2030 recyclebaar moeten zijn.
• Relatie met SUP Directive: De PPWR vult de Single Use Plastics (SUP) Directive aan, die specifiek gericht is op kunststof eenmalige verpakkingen, door een breder scala aan verpakkingstypen te reguleren.

In Nederland valt de verantwoordelijkheid voor de PPWR onder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, met de Inspectiedienst Leefomgeving en Transport als toezichthouder.

Uitdagingen:

• Er zijn zorgen over juridische en taalkundige interpretatieverschillen.
• De verwachte administratieve last is aanzienlijk, gezien de gedetailleerde eisen die de verordening stelt.
• Er zijn conflicten met bestaande EU-wetgeving over het gebruik van gerecycled materiaal, vooral in verband met voedselveiligheid buiten PET-kunststoffen.

De PPWR bevindt zich nog in voorstelfase, en er wordt verwacht dat het Europees Parlement eind 2024 over deze regelgeving zal stemmen. Voor meer informatie kan men terecht op de website van de Europese Commissie.

Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD)

In mei 2024 heeft de EU de Corporate Sustainability Due Diligence Directive aangenomen, gericht op het bevorderen van duurzaam en verantwoord ondernemingsgedrag binnen de activiteiten van bedrijven en hun wereldwijde waardeketens. Deze richtlijn is een reactie op de Europese “Corporate Sustainability Reporting Directive” en het klimaatakkoord van Parijs, en beoogt het creëren van een geharmoniseerd rechtskader binnen de EU.

Verschil tussen CSDDD en CSRD:

• CSRD: Richt zich op rapportagevereisten; het is procesgericht.
• CSDDD: Focust op acties die bedrijven moeten ondernemen om negatieve duurzaamheidseffecten te beheersen; het is resultaatgericht.
• Beide richtlijnen vereisen dat bedrijven volledige transparantie bieden over hun duurzaamheidsprestaties en stimuleren integratie van duurzaamheid in bedrijfsstrategieën.

Verplichtingen onder CSDDD:

• Vanaf 2027 dienen bedrijven aan nieuwe regels te voldoen die een duurzamere inkoop van goederen vereisen.
• Er wordt van bedrijven verwacht dat ze mensenrechten beschermen, inclusief arbeidsrechten, en milieuverantwoordelijk handelen.
• Bedrijven moeten hun due diligence processen en beleid publiekelijk communiceren en relevant stakeholders consulteren.

Toepassingsgebied van de CSDDD:

• Grote EU-vennootschappen met meer dan 1000 werknemers en een netto omzet van meer dan €450 miljoen wereldwijd.
• Grote niet-EU ondernemingen met meer dan €450 miljoen omzet in de EU.
• Kleine en middelgrote ondernemingen vallen niet direct onder de CSDDD, maar kunnen indirect beïnvloed worden via eisen van grotere bedrijven.

Bedrijven die niet voldoen aan hun zorgvuldigheidsverplichtingen zijn aansprakelijk voor eventuele schade en kunnen worden blootgesteld aan sancties zoals publieke terechtwijzingen en boetes tot 5% van de wereldwijde omzet.